Γλωσσική Στήριξη

1. Προγράμματα υποστήριξης για τη σχολική και κοινωνική ένταξη των παλιννοστούντων και αλλοδαπών μαθητών στο ελληνικό σχολείο. Στόχος τους είναι η ένταξη να γίνει περισσότερο αποτελεσματική, συμμετοχική και ενεργητική, ώστε η προσαρμογή τους στο εκπαιδευτικό σύστημα να γίνει ομαλά και ισόρροπα, αποφεύγοντας την απομόνωση και την περιθωριοποίηση. Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκαν σειρά δράσεων από το Πρόγραμμα:
Α. Ανίχνευση επιπέδων γλωσσομάθειας (διεξήχθησαν τεστ ανίχνευσης επιπέδων γλωσσομάθειας σε 1.141 μαθητές μεγάλων τάξεων δημοτικού [103 σχολικές μονάδες] και κατάταξη των αλλοδαπών και παλιννοστούντων μαθητών σε τμήματα παροχής μαθησιακής βοήθειας σε σχολικές μονάδες με υψηλό αριθμό παλιννοστούντων και αλλοδαπών μαθητών και όπου εκδηλώθηκε ενδιαφέρον από τους διευθυντές των σχολείων ακόμα και αν ο αριθμός ήταν πιο περιορισμένος, εφόσον υπήρχε ανάγκη στήριξης.
Β. Λειτουργία τάξεων υποδοχής (Τ.Υ.) ή και τμημάτων παροχής μαθησιακής βοήθειας. Ο θεσμός υποστήριξης περιλάμβανε πολλαπλά σχήματα τα οποία εφαρμόστηκαν ανάλογα με τις ανάγκες της εκάστοτε σχολικής μονάδας και των μαθητών. Λειτούργησαν τάξεις υποδοχής για τους μαθητές που βρίσκονται στην Ελλάδα 1 με 2 χρόνια: φροντιστηριακά τμήματα, τμήματα ενισχυτικής διδασκαλίας, απογευματινά τμήματα στήριξης, τμήματα με συνεργατική διδασκαλία και παράλληλα τμήματα.
            Στα τμήματα αυτά πραγματοποιήθηκε εντατική διδασκαλία της ελληνικής καθώς και υποστήριξη σε άλλα μαθήματα. Στα τμήματα αυτά πραγματοποιήθηκε και η πειραματική εφαρμογή του εκπαιδευτικού υλικού. Έμφαση δόθηκε στην υποστήριξη των αλλόγλωσσων μαθητών προσχολικής ηλικίας, ώστε να είναι σε θέση να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του δημοτικού και να έχουν ανάλογες επιδόσεις και δυνατότητες με αυτές των γηγενών μαθητών αργότερα στη ζωή τους. Επίσης, λειτούργησαν θερινά τμήματα (2002-2003) κυρίως στην περιοχή της Αθήνας.
Γ. Δημιουργία δικτύου σχολείων ανά την Ελλάδα. Σημαντικό είναι το δίκτυο των σχολείων που ενισχύθηκε τόσο με μόνη τη διανομή βιβλίων αλλά κυρίως των σχολείων όπου απασχολήθηκε εκπαιδευτικό προσωπικό για την υποστήριξη του διδακτικού έργου. Έτσι ενώ τα σχολικά έτη 1997-1998 το προσωπικό αυτό ήταν μόλις 31 άτομα και το 1998-1999 είχε μειωθεί στα 26 άτομα, το σχολικό έτος 2006-2007 απασχολήθηκαν 700 εκπαιδευτικοί. Δημιουργήθηκε ένα σημαντικό δίκτυο υποστήριξης, το οποίο θεωρείται απαραίτητο να συνεχίσει το έργο του και να επεκταθεί όπου αλλού χρειαστεί.
Το εν λόγω Πρόγραμμα κάλυψε όλες τις γεωγραφικές περιοχές της χώρας σε συνεργασία με πανεπιστημιακά τμήματα ανά την Ελλάδα. Τα εκάστοτε τμήματα ανέλαβαν τον συντονισμό δράσεων στα σχολεία της περιφέρειάς τους, έτσι:
α. το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης ανέλαβε το συντονισμό στη Μακεδονία και την Θράκη,
β. το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων στην Ήπειρο, στη δυτική Στερεά Ελλάδα, στη Θεσσαλία και στα νησιά του Ιονίου,
γ. το Πανεπιστήμιο Πατρών στην Πελοπόννησο και την Αιτωλοακαρνανία,
δ. το Πανεπιστήμιο Αιγαίου στα νησιά του Αιγαίου,
ε. το Πανεπιστήμιο Κρήτης στην Κρήτη, και τέλος,
στ. το Πανεπιστήμιο Αθηνών που είχε και την επιστημονική ευθύνη και τον συντονισμό στην Αττική και στην ανατολική Στερεά Ελλάδα.

Επίσης, διατέθηκε διδακτικό υλικό στους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς των σχολικών μονάδων που συνεργάστηκαν με το Πρόγραμμα και δόθηκε επίσης από ένα πακέτο διδακτικού υλικού στους αρμόδιους Σχολικούς Συμβούλους. Παράλληλα, συνεχίστηκε η πιλοτική εφαρμογή κάθε νέου πακέτου εκπαιδευτικού υλικού που παραγόταν.
Από τους εκπαιδευτικούς οι οποίοι υλοποίησαν το Πρόγραμμα αλλά και από τους Διευθυντές των σχολικών μονάδων κρίνεται ότι είχε πολύ θετικά αποτελέσματα. Πέρα όμως από τις θετικές εκτιμήσεις υπάρχουν και παρατηρήσεις, στις οποίες επισημαίνεται ότι τα αποτελέσματα θα ήταν ακόμη καλύτερα αν το πρόγραμμα άρχιζε έγκαιρα και συγκεκριμένα με την έναρξη λειτουργίας των σχολείων. Η παρατήρηση αυτή γίνεται διότι η Παρέμβαση σε αρκετά σχολεία άρχισε περίπου στη μέση της σχολικής χρονιάς, καθώς επίσης διότι το εκπαιδευτικό υλικό σε μερικές περιπτώσεις διανεμήθηκε στα σχολεία με κάποιες καθυστερήσεις. Από τις παραπάνω εκθέσεις προέκυψαν τα ακόλουθα σχετικά με το Πρόγραμμα:

• Είχε θετική συμβολή στο γενικότερο κλίμα μάθησης στο σχολείο,  φέρνοντας άμεσα και ορατά αποτελέσματα για τους μαθητές, οι οποίοι συμμετείχαν σε αυτό.
• Είναι ένα χρήσιμο μέσο για κάθε σχολείο που περιλαμβάνει στο μαθητικό πληθυσμό του παλιννοστούντες και αλλοδαπούς μαθητές.
• Λειτούργησε ικανοποιητικά και πέτυχε τους ευρύτερους σκοπούς και στόχους του.
• Υπήρξε αξιόλογο και εποικοδομητικό και έδωσε ουσιαστική υποστήριξη και βοήθεια στους μαθητές.
• Βοήθησε στην ομαλή και σταδιακή ένταξη των παιδιών στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα και στη λειτουργία της κανονικής τάξης.
• Συντέλεσε στη βελτίωση της κοινωνικής τους συμπεριφοράς και στην ενίσχυση της αγάπης τους για τη χώρα υποδοχής, κάνοντάς τους να μην αισθάνονται περιθωριοποιημένοι.
• Στήριξε ψυχολογικά τα παιδιά κι αυτό φαίνεται από το ότι οι εκπαιδευτικοί και το σχολείο έδειξαν ενδιαφέρον για τις ανάγκες και τα προβλήματά τους. Με τις ενέργειες αυτές βελτιώθηκε η ψυχολογία των μαθητών, οι οποίοι ένιωσαν ασφάλεια και σιγουριά μέσα στη μαθητική ομάδα και τελικά ενισχύθηκε η αυτοπεποίθησή τους και η θέση τους στη σχολική τάξη. Απέκτησαν θάρρος, αυτοπεποίθηση και αποδοχή στη χώρα όπου φιλοξενούνται. Αυτό τους βοήθησε να δείξουν εμπιστοσύνη στο σχολείο και να αποβάλουν τις αρχικές τους αναστολές και φοβίες.
• Μείωσε τα φαινόμενα βίας και επιθετικότητας και τις τάσεις απομόνωσης και κοινωνικού ρατσισμού που δημιουργούνται.
• Βοήθησε στη γλωσσική εξέλιξη των μαθητών, η οποία έγινε ορατή μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα με την πρόοδο στην παραγωγή του προφορικού λόγου, την καλύτερη επικοινωνία και τη χρησιμοποίηση σε ικανοποιητικό επίπεδο της ελληνικής γλώσσας.
• Έδωσε τη δυνατότητα στους εκπαιδευτικούς να κάνουν ουσιαστικότερη δουλειά πάνω στην ελληνική γλώσσα χωρίς να επιβαρύνονται τα υπόλοιπα παιδιά της τάξης, αλλά και τα ίδια να μην αποκόπτονται από τη διδακτέα ύλη λόγω της γλωσσικής τους ανεπάρκειας.
• Εξοικείωσε τους μαθητές με την ελληνική γλώσσα, δίνοντάς τους την ευκαιρία να μάθουν βασικούς μηχανισμούς της γλώσσας, να εξασκηθούν στην ανάγνωση και τη γραφή, να κατανοήσουν το λεξιλόγιο και να αναλύσουν τα γραμματικά φαινόμενα.
• Συνεισέφερε στην πολιτιστική πραγματικότητα, παράγοντας τον πολιτισμό του σεβασμού της διαφορετικής πολιτιστικής κληρονομιάς και των ανθρώπων.
•  Συνέβαλε στην άμβλυνση των μαθησιακών τους δυσκολιών αυξάνοντας την αποδοτικότητά τους.
• Χρησιμοποίησε τον εκπαιδευτικό όχι μόνο ως φορέα γνώσεων αλλά και ως εμψυχωτή των μαθητών που κύριο χαρακτηριστικό τους είναι η έλλειψη αυτοπεποίθησης.
• Διεύρυνε τη συνεργασία μεταξύ όλων των εκπαιδευτικών της σχολικής μονάδας.
• Υλοποίησε τους στόχους τους οποίους είχε θέσει και γι’ αυτό θεωρείται επιτυχημένο, με βάση την αρχή ότι η επιτυχία ενός έργου κρίνεται από το αποτέλεσμα.